5.3 Het milieu in de bedrijfsprocessen
De fiets levert een bijdrage aan het verminderen van de milieudruk die veroorzaakt wordt door vervoer en transport. Zeker bij gebruik voor korte afstanden als alternatief voor de auto. De productie van de fiets veroorzaakt echter wel milieubelasting door het gebruik van materialen, grondstoffen en energie, uitstoot van CO2 en afval.
Materialen en grondstoffen
Het overgrote deel van een fiets bestaat uit metalen, waarvoor wereldwijd een uitgebreid netwerk bestaat om deze te hergebruiken. Primair [1] aluminium is één van de meest gebruikte materialen binnen de fietsindustrie omdat deze zuiver en hoogwaardig is en noodzakelijk om de veiligheid van de fiets te kunnen garanderen. Bekeken op wereldschaal is momenteel de vraag naar zogenaamd secundair aluminium nog dusdanig groot dat de hoge percentages gerecycled materiaal makkelijk afzet vindt en er structureel behoefte blijft aan primair aluminium om te voorzien in de behoefte. Accell Group is dan ook van mening dat uitgebreid onderzoek naar gebruik van secundair aluminium in de fiets vooralsnog niet efficiënt is. Binnen het MVO beleid wordt extra aandacht besteed aan andere specifieke materialen en onderdelen die relatief veel milieubelasting veroorzaken.
*[1] Primair of nieuw aluminium wordt gewonnen uit bauxiet en kost veel energie. Het omsmelten van aluminium producten (schroot) tot gerecycleerd of secundair aluminium vereist slechts 5 - 10% van de energie om primair aluminium te produceren.
Carbon
Dit materiaal wordt gebruikt in frames van professionele racefietsen. Een frame van carbon levert 60% meer milieubelasting dan een frame van aluminium.
Accu’s
Door de sterke toename van het aantal e-bikes zijn afgedankte accu’s een steeds groter issue in de afvalverwerking.
Verpakkingsmaterialen
Een belangrijk punt van aandacht, gezien de grote hoeveelheden materiaal dat worden gebruikt ter bescherming van de onderdelen en eindproducten.
Carbon
Het Franse merk Lapierre is binnen Accell Group een relatief grote gebruiker van carbon en neemt het voortouw op dit thema. De end-of-line frames van Lapierre racefietsen zijn getest door een carbonverwerker en blijken goed geschikt voor recycling. Helaas is er nog vrijwel geen commerciële afzetmarkt voor gerecycled carbon van fietsen. Voor de korte termijn wordt carbon retourmateriaal dan ook verzameld, opgeslagen en in bulk afgevoerd naar gekwalificeerde verwerkers. Lapierre volgt de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van carbontechnologie nauwgezet, maar ook de mogelijkheden om hoogwaardige vezels te vervaardigen met andere basismaterialen dan carbon. Op dit moment is dit overigens nog in een proeffase.
Recycling accu's E-bikes
Accell Group werkt actief mee aan het opzetten van nationale en internationale systemen voor het inzamelen en verantwoord verwerken van afgedankte accu’s van e-bikes. Samen met stichtingen in Duitsland (GRS), België (Bebat) en Nederland (Stibat) zijn er al systemen voor het inzamelen van fietsaccu’s gerealiseerd. Afgedankte batterijen worden dan direct bij de vakhandel opgehaald, vervolgens centraal gesorteerd en afgevoerd naar gecertificeerde verwerkers. Op dit moment bestaan de ingezamelde batterijen voornamelijk uit het chemische system Lithium-Ion. De batterijen worden gedemonteerd en in onderdelen aangeboden aan grondstoffabrikanten en de basismetaalindustrie. Het informeren en stimuleren van de vakhandel om de inzameling mogelijk te maken en actief te promoten bij consumenten vraagt serieuze inspanningen.
Verpakkingsmaterialen
Het beleid van Accell Group is om verpakkingsmaterialen uit fossiele bronnen te vervangen door hernieuwbare materialen. Oftewel, minder plastic en meer verpakking op basis van papier en bio-grondstoffen. Het materialengebruik wordt nauwlettend gevolgd. We benchmarken de resultaten van de Accell ondernemingen, zodat best practices boven komen en ondernemingen van elkaar leren. Jaarlijks monitoren we de hoeveelheid verpakkingsmateriaal naar materiaalsoort en de milieu-impact.
Doelstelling: de milieu-impact van verpakkingsmateriaal, in combinatie met de afvalstroom, (uitgedrukt in CO2 equivalenten) jaarlijks met 2% tot 4% per fiets te verminderen.
In 2015 is de milieu-impact ten gevolge van verpakking afgenomen met 132 ton CO2 eq, wat een reductie op het geheel betekent van 3,5% ten opzichte van 2014. Meer informatie over deze doelstelling is te lezen onder de kop ‘afval’.
CO2 en energie
Het beleid van Accell Group is gericht op reductie van de CO2 emissies. Accell Group wil hierbij de doelstelling voor energieleveranciers van de Europese Energie Efficiëntie Richtlijn (EER) als referentie nemen en zijn uitstoot met 1,5% per jaar verminderen. Uit onderzoek naar de milieu-impact van de eigen bedrijfsprocessen blijkt dat energiegebruik de grootse impact heeft op de CO2 emissies. Energie wordt gebruikt voor de assemblage, het lakken van de fietsen en voor verlichting en verwarming van de productiefaciliteiten, magazijnen en kantoren. Op de tweede plaats komen transport van onderdelen en distributie van producten. Energiegebruik en transport/distributie zijn dan ook belangrijke aandachtspunten voor Accell Group.
Over de hele linie wordt werk gemaakt van het verlagen van de milieu-impact:
- Overstappen van conventionele naar LED verlichting. Dit is bij het merendeel van de Accell Group ondernemingen in gang gezet.
- Veel magazijnen en kantoren hebben bewegingssensoren, zodat het licht alleen brandt als er iemand aanwezig is.
- Ondernemingen zijn overgestapt op efficiëntere en/of duurzame verwarmingssystemen.
- Bewustwording vergroten onder medewerkers zoals het aanmoedigen om lampen en computers uit te schakelen.
- Voor transport en distributie kijken de ondernemingen kritisch naar de keuze van vervoermiddelen, waarbij waar mogelijk de trein wordt ingezet.
- Veel aandacht is er voor de analyse van kwaliteit van distributieprocessen, gericht op het beperken van het terugsturen van beschadigde goederen. Dit bespaart geld en transportkilometers.
- Het aantal vliegkilometers van medewerkers wordt beperkt door online vergaderen.
De resultaten van deze maatregelen worden gemonitord door het jaarlijks meten van het energiegebruik en de CO2 emissies. Evenals bij andere materiële thema’s wordt ook hier jaarlijks een benchmark gemaakt van de prestaties van de ondernemingen en leren ze van elkaars best-practices.
Rapportage
Dit jaar zijn we overgegaan op rapportage volgens GRI G4. In de data zijn het verbruik van leaseauto’s en gereden bedrijfskilometers meegenomen in de meting. Tevens zijn de data van de Aziatische ondernemingen toegevoegd, wat een vergelijking met afgelopen jaren niet mogelijk maakt.
Afval
Accell Group ondernemingen produceren met hun bedrijfsactiviteiten naast fietsen, accessoires en onderdelen ook afval. Afval moet verwerkt worden en dit veroorzaakt, afhankelijk van de materiaalsoort en verwerkingsmethode, in meer of mindere mate milieudruk. Het beleid van Accell Group is om het afval zoveel als mogelijk gescheiden af te voeren en te bestemmen voor hergebruik en/of recycling. De mogelijkheden hiertoe zijn per land en zelfs per regio verschillend. Registratie van afvalstromen door de Accell ondernemingen wordt gedaan om bewustwording bij management en medewerkers te realiseren en trends in de hoeveelheden zichtbaar te maken.
We benchmarken de resultaten, waarbij de best-practices boven komen en ondernemingen van elkaar leren. Er is een jaarlijkse monitoring van de hoeveelheid afval naar materiaalsoort en de milieudruk die dit oplevert. Doelstelling: de milieu-impact per fiets van afval, in combinatie met verpakking, (uitgedrukt in CO2 equivalenten) jaarlijks met 2 tot 4% te verminderen.
In 2015 is de totale milieu-impact ten gevolge van afval beperkt toegenomen met 17 ton CO2 eq, tot 899 CO2 eq. Doordat dit jaar minder fietsen zijn geproduceerd, is de footprint per fiets op verpakking & afval in totaal toegenomen met 2,5%. We moeten vaststellen dat de doelstelling niet gerealiseerd is.
Let wel, bij de interpretatie van deze uitkomst moet worden meegenomen dat dit percentage wordt berekend door de CO2 eq footprint te delen door het totaal aantal verkochte fietsen. Dit jaar zijn de Aziatische ondernemingen (zonder fietsverkoop) meegenomen in het bepalen van de footprint. Ook de stijging van de omzet van fietsonderdelen & accessoires heeft een negatief effect op de uitkomst.