7.7 Toelichtingen
1. Netto-omzet
Omzet- en resultaatverdeling per segment:
Deze verdeling is bepaald op bedrijfssegmenten, aangezien het risico- en rendementprofiel van Accell Group voornamelijk wordt bepaald door verschillen in de activiteiten en de producten die worden voortgebracht. Vanwege de verkoop van een substantieel deel van de fitnessactiviteiten in 2014, is de segmentering in 2015 nader onderverdeeld in Fietsen en Onderdelen & accessoires. De resterende fitnessactiviteiten zijn opgenomen in het segment Onderdelen & accessoires.
Onderstaand is een overzicht opgenomen van informatie over elk van de te rapporteren segmenten. De segmentwinst vóór belastingen wordt gebruikt om de performance te meten, omdat het management deze informatie het meest relevant acht voor de beoordeling van de resultaten van de segmenten ten opzichte van andere entiteiten die in deze sectoren actief zijn.
De segmentinformatie is als volgt samengesteld:
Netto-omzet | Intersegmentomzet | Segmentresultaat | ||||
2015 | 2014 | 2015 | 2014 | 2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
herzien | ||||||
Fietsen | 719.021 | 658.144 | 25.825 | 16.178 | 60.255 | 46.277 |
Onderdelen & accessoires | 267.381 | 224.260 | 22.033 | 18.176 | 16.834 | 11.507 |
Eliminatie intersegmentomzet | -47.858 | -34.354 | ||||
Incidentele last Taiwan | -4.000 | |||||
Reorganisatiekosten | -1.616 | |||||
Verkoop van bedrijfsactiviteiten en acquisitiekosten | 951 | |||||
Subtotaal segmenten | 986.402 | 882.404 | 0 | 0 | 73.089 | 57.119 |
Aandeel in resultaat niet geconsolideerde deelnemingen | -930 | 387 | ||||
Niet gealloceerde kosten | -14.555 | -12.981 | ||||
Financiële baten | 616 | 272 | ||||
Financiële lasten | -9.689 | -9.031 | ||||
Resultaat voor belastingen | 48.531 | 35.766 | ||||
Activa en passiva per segment:
Activa | Passiva | |||
2015 | 2014 | 2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
herzien | herzien | |||
Fietsen | 549.081 | 486.311 | 345.901 | 277.126 |
Onderdelen & accessoires | 170.834 | 129.199 | 66.296 | 61.930 |
Niet gealloceerde corporate | 9.810 | 16.284 | 11.587 | 11.631 |
Subtotaal segmenten | 729.725 | 631.794 | 423.784 | 350.687 |
Eigen vermogen | 305.941 | 281.107 | ||
Balanstotaal | 729.725 | 631.794 | ||
Afschrijvingen | Investeringen | |||
2015 | 2014 | 2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Fietsen | 6.916 | 5.944 | 6.883 | 5.830 |
Onderdelen & accessoires | 2.529 | 2.322 | 5.036 | 15.004 |
Niet gealloceerde corporate | 613 | 637 | 1.005 | 538 |
Totaal segmenten | 10.058 | 8.903 | 12.924 | 21.372 |
Geografische informatie:
De geografische segmenten zijn gebaseerd op de fysieke plaats van de activa. De in de geografische segmenten gerapporteerde verkopen aan externe klanten is gebaseerd op de geografische locatie van de klanten.
2. Personeelskosten
De personeelskosten zijn als volgt samengesteld:
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
herzien | ||
Lonen en salarissen | 97.849 | 86.725 |
Sociale lasten | 13.600 | 12.868 |
Pensioenpremies | 5.305 | 5.386 |
Winstdeling | 2.211 | 2.168 |
Op aandelen gebaseerde beloningen | 355 | 266 |
119.320 | 107.413 | |
De bezoldiging van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen is toegelicht in de enkelvoudige jaarrekening.
Op aandelen gebaseerde beloningen
In 2015 zijn onvoorwaardelijke optierechten toegekend aan de Raad van Bestuur. De optieregeling van de Raad van Bestuur is toegelicht in de enkelvoudige jaarrekening.
Accell Group kent ook een aandelenregeling waarbij voorwaardelijke aandelen kunnen worden toegekend aan de leden van de Raad van Bestuur en aan directeuren van dochterondernemingen die een significante bijdrage leveren aan het resultaat van Accell Group. De beide aandelenregeling betreffen betalingsovereenkomsten die non-vesting conditions bevatten. De reële waarde op toekenningsdatum wordt bepaald met inachtneming van deze voorwaarden en er vindt nadien geen aanpassing van de reële waarde plaats voor verschillen tussen verwachte en daadwerkelijke uitkomsten. De voorwaarden zijn verdisconteerd in de reële waarde op toekenningsdatum door een korting toe te passen op de verkregen waardering.
Hieronder is een overzicht opgenomen van deze voorwaardelijke toegekende aandelen:
Aantal | Toekennings- datum | Looptijd | Aandelen- koers op toekennings- datum | Reële waarde op toekennings- datum | |
Voorwaardelijke aandelen | |||||
Voorwaardelijk toegekend in 2014 | 39.142 | 26-2-2014 | 2 jaar | € 14,13 | € 230.000 |
Voorwaardelijk toegekend in 2015 | 46.069 | 4-3-2015 | 2-3 jaar | € 15,92 | € 381.000 |
De reële waarde wordt lineair ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht in de periode tussen toekenning en het moment dat de aandelen onvoorwaardelijk worden, waarbij aanpassing plaatsvindt voor het verwachte aantal uit te keren aandelen. Dientengevolge is € 302.000 ten laste van het resultaat 2015 gebracht.
3. Afschrijvingen
De afschrijvingslasten zijn als volgt samengesteld:
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Afschrijvingslasten immateriële vaste activa | 964 | 1.080 |
Bijzondere waarde vermindering immateriële vaste activa | 546 | 217 |
Afschrijvingslasten materiële vaste activa | 8.575 | 7.618 |
Boekverlies bij verkoop materiële vaste activa | -27 | -12 |
10.058 | 8.903 | |
4. Overige bedrijfskosten
De overige bedrijfskosten bevatten de kosten gerelateerd aan de algemene en specifieke bedrijfsactiviteiten van Accell Group.
Conform IAS 38.126 en IAS 17.35c wordt hieronder een specificatie gegeven van de ontwikkelkosten en leasekosten.
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Externe kosten voor onderzoek en ontwikkeling | 2.284 | 1.904 |
Leasekosten | 2.715 | 2.942 |
4.999 | 4.846 | |
5. Incidentele last Taiwan
Als incidentele last is een last opgenomen van € 4 miljoen voor de schade die wordt geleden als gevolg van de recentelijk ontdekte diefstal van liquide middelen bij Accell Asia Taiwan.
6. Financiële baten en lasten
De financiële baten en lasten zijn als volgt samengesteld:
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Rentebaten | 616 | 272 |
Rentelasten | -7.650 | -7.634 |
Bankkosten | -2.272 | -1.958 |
Valutakoersverschillen | 233 | 561 |
-9.073 | -8.759 | |
Het beleid inzake rente- en valutarisico’s is opgenomen onder toelichting 22. Financiële instrumenten en risicobeheer.
7. Belastingen
De belastingen verantwoord in de winst- en verliesrekening kunnen als volgt worden gespecificeerd:
2015 | 2014 | |
herzien | ||
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Acute belastingen | 17.085 | 9.691 |
Latente belastingen | -840 | -425 |
Belastingen in winst- en verliesrekening | 16.245 | 9.266 |
Belastingen op basis van gewogen gemiddelde toepasselijke tarief | 12.108 | 9.036 |
Fiscaal niet-aftrekbare bedragen | 1.411 | 482 |
Deelnemingsvrijstelling | -106 | -439 |
Voordeel uit belastingfaciliteiten | -1.029 | -924 |
Niet-opgenomen uitgestelde belastingvorderingen | 4.988 | 1.245 |
Aanpassingen van acute belastingen inzake voorgaande jaren | -51 | -125 |
Aanpassingen van latente belastingen inzake voorgaande jaren | -1.076 | -9 |
Belastingen in winst- en verliesrekening | 16.245 | 9.266 |
De effectieve belastingdruk betreft de gerapporteerde belastinglasten welke kunnen worden toegerekend aan het boekjaar, gedeeld door het resultaat voor belastingen. De effectieve belastingdruk in 2015 bedraagt 33,5% (2014: 26,0%). De belastingdruk wordt negatief beïnvloed door het incident in Taiwan en het niet verder activeren van fiscaal compensabele verliezen in Noord-Amerika.
8. Winst per aandeel
De berekening van de winst per aandeel en de verwaterde winst per aandeel is gebaseerd op de volgende gegevens:
2015 | 2014 | |
herzien | ||
Winst t.b.v. winst per aandeel (nettowinst toekomend aan de aandeelhouders van Accell Group N.V.) | € 32.286.000 | € 26.500.000 |
Aantal uitstaande aandelen per ultimo | 25.270.327 | 24.864.956 |
Gewogen gemiddelde aantal uitstaande aandelen t.b.v. winst per aandeel | 25.116.249 | 24.685.681 |
Mogelijk effect aandelenopties en voorwaardelijke aandelen op aandelenuitgifte | 151.396 | 142.517 |
Gewogen gemiddelde aantal uitstaande aandelen (verwaterd) | 25.267.645 | 24.828.198 |
Gerapporteerde winst per aandeel | € 1,29 | € 1,07 |
Gerapporteerde winst per aandeel (verwaterd) | € 1,28 | € 1,07 |
Correctiefactor conform IAS33 | 1,00 | 0,98422 |
Winst per aandeel boekjaar | € 1,29 | € 1,06 |
Winst per aandeel boekjaar (verwaterd) | € 1,28 | € 1,05 |
9. Materiële vaste activa
Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt:
Bedrijfsgebouwen en terreinen | Machines en overige activa | Totaal materiële vaste activa | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Verkrijgingsprijs | |||
Stand per 1 januari 2014 | 63.328 | 96.596 | 159.924 |
Investeringen | 1.953 | 8.511 | 10.464 |
Investeringen als gevolg van acquisities | 0 | 92 | 92 |
Desinvesteringen | -162 | -321 | -483 |
Valuta omrekeningsverschillen | 115 | 380 | 495 |
Stand per 1 januari 2015 | 65.234 | 105.258 | 170.492 |
Investeringen | 445 | 10.084 | 10.529 |
Investeringen als gevolg van acquisities | 0 | 292 | 292 |
Desinvesteringen | -920 | -180 | -1.100 |
Valuta omrekeningsverschillen | 316 | 238 | 554 |
Stand per 31 december 2015 | 65.075 | 115.692 | 180.767 |
Cumulatieve afschrijvingen | |||
Stand per 1 januari 2014 | 18.573 | 76.230 | 94.803 |
Afschrijvingen | 1.264 | 6.354 | 7.618 |
Stand per 1 januari 2015 | 19.837 | 82.584 | 102.421 |
Afschrijvingen | 1.198 | 7.377 | 8.575 |
Stand per 31 december 2015 | 21.035 | 89.961 | 110.996 |
Boekwaarde | |||
Stand per 1 januari 2015 | 45.397 | 22.674 | 68.071 |
Stand per 31 december 2015 | 44.040 | 25.731 | 69.771 |
Bedrijfsgebouwen en terreinen met een boekwaarde van € 3,7 miljoen per 31 december 2015 zijn als onderpand verstrekt ter zekerheidsstelling van de trustees van het Engelse pensioenfonds.
Naast de reguliere investeringen bij de dochterondernemingen is er in 2015 geïnvesteerd in de huisvesting bij de Nederlandse locaties en aanvullende investeringen in een geautomatiseerd magazijnsysteem voor de levering van onderdelen.
10. Goodwill
Het verloop van de goodwill is als volgt:
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
herzien | ||
Kostprijs | ||
Stand per 1 januari | 57.867 | 48.811 |
Toevoegingen als gevolg van acquisities | 1.021 | 7.398 |
Valuta omrekeningsverschillen | 1.607 | 1.658 |
Stand per 31 december | 60.495 | 57.867 |
Cumulatieve bijzondere waardeverminderingen | ||
Stand per 1 januari | 2.306 | 2.306 |
Bijzondere waardevermindering | 0 | 0 |
Stand per 31 december | 2.306 | 2.306 |
Boekwaarde | ||
Stand per 1 januari | 55.561 | 46.505 |
Stand per 31 december | 58.189 | 55.561 |
De goodwill wordt jaarlijks aan een beoordeling van bijzondere waardevermindering onderworpen, of vaker als er indicaties zijn van een bijzondere waardevermindering. Ten behoeve van deze beoordeling wordt goodwill toegerekend aan kasstroomgenererende eenheden. Toerekening vindt plaats naar die (groep van) kasstroomgenererende eenheden die naar verwachting zullen profiteren van de bedrijfscombinatie waarin de goodwill is opgetreden. De kasstroomgenererende eenheden die bij de beoordeling worden gehanteerd sluiten aan bij de operationele segmenten.
De boekwaarde van de goodwill (met onbepaalbare levensduur) is op segmentniveau als volgt verdeeld:
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
herzien | ||
Fietsen | 40.494 | 39.493 |
Onderdelen & accessoires | 17.695 | 16.068 |
58.189 | 55.561 | |
De volgende belangrijke veronderstellingen zijn gehanteerd bij de bepaling van de bedrijfswaarde van de segmenten Fietsen en Onderdelen & accessoires en zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden in de specifieke markten en landen:
- omzetontwikkeling, op basis van historisch gemiddelde van de laatste 3 jaar, voor Fietsen respectievelijk Onderdelen & accessoires van 10,1% (2014: 7,6%) respectievelijk van 3,8% (2014: 4,1%).
- operationele marge, op basis van gemiddelde van de laatste 3 jaar, voor Fietsen respectievelijk Onderdelen & accessoires van 5,7% (2014: 5,3%) respectievelijk van 4,1% (2014: 4,0%).
- werkkapitaalontwikkeling, op basis van de historisch gemiddelde verhoudingsgetallen ten opzichte van de omzet in de laatste 3 jaar, voor Fietsen respectievelijk Onderdelen & accessoires van 34% (2014: 33%) respectievelijk van 27% (2014: 27%).
- een constante groeivoet van 1,7% (2014: 3,0%) is gehanteerd voor de raming van de oneindige kasstroom na de initiële periode van 5 jaar.
- kasstromen worden verdisconteerd met een gewogen gemiddelde vermogenskostenvoet na belastingen van 7,4% (2014: 7,5%).
De gehanteerde vermogenskostenvoet komt overeen met een gewogen gemiddelde vermogenskostenvoet voor belastingen van 9,6% (2014: 9,8%).
Uit de beoordeling van de bijzondere waardevermindering in 2015 blijkt dat er sprake is van een substantiële overwaarde van de goodwill. Accell Group is van mening dat veranderingen in de gehanteerde belangrijke veronderstellingen redelijkerwijs niet zullen leiden tot overschrijding van de boekwaarde ten opzichte van de realiseerbare waarde van de kasstroomgenererende eenheden.
11. Overige immateriële vaste activa
Het verloop van de immateriële vaste activa is als volgt:
Merkrechten en patenten | Klanten- bestanden en licenties | Overige | Totale overige immateriële vaste activa | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Verkrijgingsprijs | ||||
Stand per 1 januari 2014 | 38.950 | 2.960 | 3.038 | 44.948 |
Investeringen | 103 | 0 | 279 | 382 |
Investeringen als gevolg van acquisities | 0 | 3.000 | 36 | 3.036 |
Valuta omrekeningsverschillen | 685 | 85 | 0 | 770 |
Stand per 1 januari 2015 | 39.738 | 6.045 | 3.353 | 49.136 |
Investeringen | 7 | 0 | 1.075 | 1.082 |
Investeringen als gevolg van acquisities | 0 | 0 | 0 | 0 |
Valuta omrekeningsverschillen | 2.716 | -186 | -3 | 2.527 |
Stand per 31 december 2015 | 42.461 | 5.859 | 4.425 | 52.745 |
Cumulatieve afschrijvingen | ||||
Stand per 1 januari 2014 | 2.703 | 290 | 1.889 | 4.882 |
Afschrijvingen | 67 | 272 | 741 | 1.080 |
Bijzondere waardevermindering | 217 | 0 | 0 | 217 |
Stand per 1 januari 2015 | 2.987 | 562 | 2.630 | 6.179 |
Afschrijvingen | 104 | 396 | 464 | 964 |
Bijzondere waardevermindering | 546 | 0 | 0 | 546 |
Stand per 31 december 2015 | 3.637 | 958 | 3.094 | 7.689 |
Boekwaarde | ||||
Stand per 1 januari 2015 | 36.751 | 5.483 | 723 | 42.957 |
Stand per 31 december 2015 | 38.824 | 4.901 | 1.331 | 45.056 |
De merkrechten per 31 december 2015 betreft de waardering van met name de merken Raleigh en Diamondback vanuit de overname van Raleigh Cycle (€ 24,1 miljoen) alsmede Ghost (€ 9,4 miljoen). Daarnaast zijn de merkrechten van SBS, Brasseur, Hellberg, Currie en Van Nicholas gewaardeerd voor in totaal € 5,0 miljoen.
Merkrechten hebben een onbepaalbare levensduur aangezien er geen voorspelbare beperking aan de periode is waarin deze merken economisch gebruikt kunnen worden.
De boekwaarde van de merkrechten (met onbepaalbare levensduur) zijn op segmentniveau als volgt verdeeld:
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Fietsen | 37.983 | 35.838 |
Onderdelen & accessoires | 500 | 500 |
38.483 | 36.338 | |
De merkrechten met onbepaalbare levensduur worden onderworpen aan een beoordeling van bijzondere waarde- vermindering. De belangrijkste uitgangspunten bij de beoordeling bestaan uit de gebudgetteerde verwachtingen ten aanzien van de omzet van de merken, de royaltyvergoedingen van de merken en de verdiscontering van kasstromen met een gewogen gemiddelde vermogenskostenvoet na belastingen van 7,4% (2014: 7,5%). Deze beoordeling heeft eind 2015 geleid tot een bijzonderde waardeverminderingslast van € 0,5 miljoen voor merken van Accell North America, omdat de omzet van deze merken zijn teruggelopen.
De klantenbestanden en licenties betreffen het klantenbestand van Comet, een Fins klantenbestand en de waardering van het Turkse dealernetwerk. Tevens is in 2013 de verlenging van een licentie-overeenkomst met 10 jaar geactiveerd. De levensduur van het Turkse en het Spaanse klantenbestand worden geschat op 20 jaar en die van het Finse klantenbestand op 10 jaar, over de bestanden wordt vanaf respectievelijk 2012, 2015 en 2013 afgeschreven.
De overige immateriële vaste activa betreffen kosten voor ontwikkeling, die met name verband houden met de ontwikkeling in elektrische fietsen en voor software.
De afschrijvingskosten worden in de winst- en verliesrekening verantwoord onder de afschrijvingen. De resterende afschrijvingstermijn voor geactiveerde patenten bedraagt 3 jaar, voor het Turkse klantenbestand 16 jaar, voor het Spaanse klantenbestand 19 jaar, voor het Finse klantenbestand 7 jaar evenals voor de licentie-overeenkomst.
12. Deelnemingen
In de geconsolideerde jaarrekening 2015 zijn naast Accell Group N.V. te Heerenveen, tevens de financiële gegevens van de onderstaande vennootschappen opgenomen.
Deelnemingspercentage | |
Geconsolideerde deelnemingen | |
Accell Bisiklet A.S., Manisa, Turkije | 100% |
Accell Duitsland B.V., Heerenveen, Nederland | 100% |
Accell Germany GmbH, Sennfeld, Duitsland | 100% |
Accell Hunland Kft, Toszeg, Hongarije | 100% |
Accell IT Services B.V., Heerenveen, Nederland | 100% |
Accell Italia Srl., Milaan, Italië | 100% |
Accell Ltd, St. Peter Port, Guernsey | 100% |
Accell Nederland B.V., Heerenveen, Nederland | 100% |
Accell North America Inc, Kent, Washington, Verenigde Staten | 100% |
Accell Suisse AG, Alpnach Dorf, Zwitserland | 100% |
ATC Ltd (Taiwan Branch), Taipei, Taiwan | 100% |
Brasseur S.A., Luik, België | 100% |
Comet S.L., Urnieta, Spanje | 100% |
Currie Tech Corp., Simi Valley, Californië, Verenigde Staten | 100% |
Cycle Services Nordic ApS, Odense, Denemarken | 100% |
Cycles Lapierre S.A.S., Dijon, Frankrijk | 100% |
Cycles France-Loire S.A.S., Saint-Cyprien, Frankrijk | 100% |
Delta Metal Technology Ltd, Shenzhen, R.o.C. | 100% |
E. Wiener Bike Parts GmbH, Sennfeld, Duitsland | 100% |
Ghost-Bikes GmbH, Waldsassen, Duitsland | 100% |
Raleigh Canada Ltd, Oakville, Ontario, Canada | 100% |
Raleigh UK Ltd, Nottingham, Verenigd Koninkrijk | 100% |
Swissbike Vertriebs GmbH, Alpnach Dorf, Zwitserland | 100% |
Tunturi-Hellberg Oy Ltd, Turku, Finland | 100% |
Tunturi-Proway Oy Ltd, Turku, Finland | 100% |
Vartex AB, Varberg, Zweden | 100% |
Winora Staiger GmbH, Sennfeld, Duitsland | 100% |
Deelnemingen met een zeer gering effect op de geconsolideerde jaarrekening zijn niet in bovenstaand overzicht opgenomen. Een volledige lijst van deelnemingen is gedeponeerd bij het Handelsregister van de Kamer van Koop- handel te Leeuwarden.
Deze deelnemingen hebben een strategisch karakter. De stemrechten zijn gelijk aan het procentuele gehouden belang.
Het verloop van de niet-geconsolideerde deelnemingen is als volgt:
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Stand per 1 januari | 4.991 | 4.526 |
Investering | 0 | 0 |
Desinvestering | 0 | 46 |
Dividend | -292 | -77 |
Resultaat | 282 | 496 |
Stand per 31 december | 4.981 | 4.991 |
Samengevatte financiële gegevens van het belang in de niet-geconsolideerde deelnemingen:
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Totale activa | 14.341 | 13.245 |
Totale verplichtingen | 10.722 | 9.671 |
Totale omzet | 20.132 | 19.748 |
Totaal aandeel resultaat en gerelateerde bijzondere waardeverminderingen | -930 | 387 |
Gedurende 2015 heeft Accell Group een bijzondere waardevermindering verantwoord ten bedrage van € 1,2 miljoen op een uitstaande lening aan Jalaccell OÜ (zie ook toelichting 13. Overige financiële vaste activa). Tevens is een bijzondere waardevermindering ten bedrage van € 0,1 miljoen verantwoord op de boekwaarde van het belang in Jalaccell OÜ. Deze bijzondere waardevermindering van € 0,1 miljoen is verdisconteerd in de boekwaarde van de niet-geconsolideerde deelnemingen. De reden van de bijzondere waardeverminderingen is dat de nieuwe activiteiten van Jallaccell OÜ in de metaalindustrie onvoldoende economische basis verschaffen voor een volledige inning van de uitstaande lening.
13. Overige financiële vaste activa
Langlopend | Kortlopend | |||
31-12-15 | 31-12-14 | 31-12-15 | 31-12-14 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Leningen verstrekt aan verbonden partijen | 0 | 2.183 | 828 | 125 |
Gedurende 2015 heeft Accell Group een bijzondere waardevermindering verantwoord ten bedrage van € 1,2 miljoen op een uitstaande lening aan Jalaccell OÜ (zie toelichting 12. Deelnemingen); de resterende € 0,8 miljoen wordt naar verwachting in 2016 ontvangen.
14. Voorraden
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Voorraden onderweg | 59.287 | 45.719 |
Componenten ten behoeve van productie | 105.087 | 70.022 |
Halffabrikaat | 3.091 | 2.819 |
Handelsgoederen en gereed product | 171.219 | 125.897 |
338.684 | 244.457 | |
Voorraden onderweg betreffen verscheepte goederen, waarvan Accell Group per balansdatum het economisch eigendom heeft verkregen en welke nog niet ontvangen zijn.
Per balansdatum zijn voorraden met een boekwaarde van circa € 10,5 miljoen gewaardeerd tegen lagere netto-opbrengstwaarde. De afwaardering van de voorraden naar lagere opbrengstwaarde bedraagt in het boekjaar 2015 € 3,3 miljoen (2014: € 3,1 miljoen) en deze is als last verantwoord in de winst- en verliesrekening.
De kosten van voorraad die opgenomen zijn als last gedurende het boekjaar betreft € 719,2 miljoen (2014: € 659,3 miljoen).
15. Handelsvorderingen
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Handelsvorderingen | 142.542 | 140.620 |
Voorziening voor bijzondere waardevermindering van vorderingen | -7.972 | -7.368 |
134.570 | 133.252 | |
De nominale waarde van de handelsvorderingen benadert de reële waarde. Handelsvorderingen zijn niet-rentedragend en hebben afhankelijk van het seizoen een betalingstermijn van 30-150 dagen. De voorziening voor bijzondere waardevermindering wordt bepaald middels een individuele beoordeling van vervallen handelsvorderingen. Om kredietrisico’s ten aanzien van handelsvorderingen te beheersen heeft Accell Group een kredietbeleid uitgewerkt. Het beleid inzake kredietrisico’s is opgenomen onder toelichting 22. Financiële instrumenten en risicobeheer.
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Stand per 1 januari | 7.368 | 6.458 |
Verbruik | -1.578 | -1.697 |
Dotatie | 2.810 | 2.438 |
Vrijval | -659 | -256 |
Valuta omrekeningsverschillen | 31 | 425 |
Stand per 31 december | 7.972 | 7.368 |
De ouderdomsanalyse van de handelsvorderingen is in onderstaand overzicht weergegeven.
Bruto | Bruto waarde afgewaardeerde debiteuren | waarvan voorzien | Netto | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Per 31 december 2015: | ||||
Nog niet vervallen | 109.235 | 119 | 67 | 109.168 |
Minder dan 90 dagen vervallen | 13.754 | 2.725 | 371 | 13.383 |
90-150 dagen vervallen | 4.677 | 2.341 | 408 | 4.269 |
meer dan 150 dagen vervallen | 14.876 | 9.845 | 7.126 | 7.750 |
Totaal | 142.542 | 15.030 | 7.972 | 134.570 |
Per 31 december 2014: | ||||
Nog niet vervallen | 115.176 | 181 | 80 | 115.096 |
Minder dan 90 dagen vervallen | 10.633 | 1.888 | 225 | 10.408 |
90-150 dagen vervallen | 2.328 | 1.242 | 283 | 2.045 |
meer dan 150 dagen vervallen | 12.483 | 9.524 | 6.780 | 5.703 |
Totaal | 140.620 | 12.835 | 7.368 | 133.252 |
Accell Group hanteert diverse specifieke en in beperkte mate individuele betalingscondities met haar afnemers die afhankelijk van de aard van de leveranties verschillen en ook per land kunnen verschillen. Door het seizoensmatige karakter van de activiteiten worden er aan klanten zogenaamde wintercondities geboden, waarbij de klanten kunnen kiezen voor een extra betalingskorting of een langere betalingstermijn. Dit is gebruikelijk in de branche.
16. Eigen vermogen
Het geconsolideerde eigen vermogen is gelijk aan het enkelvoudige eigen vermogen. De toelichtingen en verloop- overzichten van het eigen vermogen zijn opgenomen in de enkelvoudige jaarrekening.
17. Rentedragende leningen
Langlopend | Kortlopend | |||
31-12-15 | 31-12-14 | 31-12-15 | 31-12-14 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Term loans | 58.888 | 70.619 | 12.500 | 12.500 |
Overige bankleningen | 75 | 246 | 141 | 226 |
Bankkredieten | 0 | 0 | 142.601 | 82.245 |
58.963 | 70.865 | 155.242 | 94.971 | |
Begin 2013 is Accell Group een financieringsovereenkomst aangegaan met een syndicaat van zes (internationale) banken voor een totale groepsfinanciering van € 300 miljoen. De in het syndicaat deelnemende banken zijn ABN AMRO Bank, Deutsche Bank, ING Bank, Rabobank, BNP Paribas en HSBC. De oorspronkelijke financiering bestaat uit € 125 miljoen aan lange leningen (term loans) en een werkkapitaalfinanciering (revolving credit facility) van € 175 miljoen, waarvan € 65 miljoen aan seizoensfaciliteit. Op een deel van de term loans wordt regulier € 12,5 miljoen per jaar afgelost. In 2014 heeft een aanvullende aflossing plaatsgevonden van € 20,5 miljoen, naar aanleiding van de verkoop van de activiteiten van Hercules en Tunturi Fitness. In 2015 is de werkkapitaalfinanciering uitgebreid met € 25 miljoen uit de zogenaamde 'accordion-facility' die onderdeel uitmaakt van de financieringsovereenkomst. De 'accordion-facility' bestaat uit in totaal € 50 miljoen, de overige € 25 miljoen zal in 2016 worden aangetrokken.
De rentevoet voor de lange leningen is vastgezet en bedraagt in 2015 circa 3,8%. Met de nieuwe overeenkomst zijn vrijwel alle oude financieringsafspraken vervallen, behalve de bestaande 10-jarige lening van de Deutsche Bank van € 15 miljoen. Deze lening is onderdeel gemaakt van de nieuwe faciliteit en de convenanten zijn geharmoniseerd, maar de lening heeft een resterende looptijd van 6 jaar en kent een (in principe vaststaand) rentepercentage van 5,8%, waarbij de in deze rente besloten liggende kredietopslag één keer per jaar wordt vastgesteld.
De financiering was in eerste instantie gecommitteerd voor 3 jaar met een mogelijkheid tot verlenging naar 5 jaar. Alle deelnemende banken hebben in de loop van 2014 met de verlenging tot 5 jaar ingestemd.
Accell Group heeft als zekerheid de handelsvorderingen en voorraden van haar Nederlandse, Duitse, Engelse en Amerikaanse werkmaatschappijen afgegeven aan de verstrekkers van de term loans. Het is niet toegestaan dat Accell Group deze activa inzet als zekerheden voor andere leningen of deze activa verkoopt aan derden als methode voor het verkrijgen van additionele financiering. Met betrekking tot de overige bankleningen zijn geen zekerheden verstrekt. Het rentepercentage van de resterende leningen bedraagt gemiddeld 3,0%.
Het beleid inzake renterisico’s is opgenomen onder toelichting 22. Financiële instrumenten en risicobeheer. Hierin worden tevens de financiële convenanten behandeld, zoals die zijn vastgelegd in de financieringsovereenkomst.
Looptijd korter dan 5 jaar | Looptijd langer dan 5 jaar | Totaal | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Term loans | 56.388 | 15.000 | 71.388 |
Overige bankleningen | 216 | 0 | 216 |
Subtotaal | 56.604 | 15.000 | 71.604 |
Deel leningen met looptijd korter dan 1 jaar | -12.641 | 0 | -12.641 |
Stand per 31 december 2015 | 43.963 | 15.000 | 58.963 |
18. Pensioenvoorzieningen en -vorderingen
Toegezegde pensioenregelingen
Accell Group draagt bij aan toegezegde gefinancierde pensioenregelingen voor deelnamegerechtigde werknemers. De toezegde pensioenregelingen hebben met name betrekking op de Engelse pensioenregeling, welke circa 85% van de pensioenverplichting en meer dan 90% van de fondsbeleggingen beslaat. De Engelse pensioenregeling is onderworpen aan de Engelse wetgeving en wordt door een separaat fonds geadministreerd dat juridisch gescheiden is van de Engelse dochteronderneming. De vertegenwoordigers van dit fonds (‘trustees’) worden aangesteld door de onderneming. De pensioenuitkeringen zijn gerelateerd aan het laatst verdiende loon op pensioendatum en aan het aantal dienstjaren. Sinds december 2002 is het toegezegde gedeelte van deze regeling bevroren en worden er in deze regeling geen nieuwe aanspraken toegekend. Uit de statuten van de Engelse pensioenregeling blijkt dat de onderneming een onvoorwaardelijk recht in de vorm van terugbetalingen heeft op het moment dat er sprake is van een overschot en het fonds geen verdere verplichtingen meer heeft c.q. dan wel op het moment dat de regeling geliquideerd wordt.
De Engelse pensioenregeling stelt de onderneming bloot aan actuariële risico’s, zoals marktrisico, renterisico en inflatierisico. Er is voor de onderneming geen sprake van ongebruikelijke, specifieke risico’s in de regeling. De beleggingsstrategie is om circa 33% van de pensioenbeleggingen aan te houden in veilige vastrentende waarden (aan de index gerelateerde Engelse staatsobligaties en obligaties in onder meer vastgoed) en circa 67% in beleggingen met een rendementsdoelstelling (bestaande uit gediversificeerde groeifondsen en obligatieportefeuilles). Deze strategie weerspiegelt het risicoprofiel van de pensioenverplichting en de houding van de trustees en de onderneming ten aanzien van de risico’s. De opbrengsten van de rendementsstrategie wordt niet alleen bereikt door directe investeringen in rendementsbeleggingen, maar de obligatieportefeuilles die aandelengerelateerd zijn staan blootstelling toe aan rendementen door het gebruik van futures welke gedekt worden door onderpand in de vorm van aan de index gerelateerde Engelse staatsobligaties.
De waardering van de Engelse pensioenregeling is in de balans aangepast als uitvloeisel van een aanbeveling van de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") ten aanzien van de toepassing van de verslaggevingsstandaarden rondom pensioenen, zie toelichting op pagina 120.
Daarnaast draagt Accell Group bij aan gefinancierde toegezegde pensioenregelingen voor deelnamegerechtigde werknemers in Canada en Taiwan, een bevroren niet-gefinancierde toegezegde pensioenregeling in Duitsland en een niet-gefinancierde toegezegde pensioenregeling in Hongkong. De toegezegde pensioenregelingen van Accell Group kennen geen werknemersbijdragen meer, omdat dit met name bevroren regelingen betreffen.
2015 | 2014 | |
Disconteringsvoet | 3,4% | 3.2% |
Verwachte stijging van salarissen | 2,9% | 2.5% |
Inflatie | 2,4% | 2.1% |
Gemiddelde levensverwachting van gepensioneerden vanaf de pensioengerechtigde leeftijd (jaren): | ||
Mannen | 20,8 | 20.8 |
Vrouwen | 23,1 | 23.0 |
Gemiddelde levensverwachting van huidige werknemers vanaf de pensioengerechtigde leeftijd (jaren): | ||
Mannen | 22,2 | 22.1 |
Vrouwen | 24,6 | 24.5 |
In de winst- en verliesrekening zijn de volgende bedragen met betrekking tot de toegezegde pensioenregelingen opgenomen:
2015 | 2014 | |
herzien | ||
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Huidige servicekosten | 56 | 61 |
Servicekosten voor verstreken diensttijd | 0 | 0 |
Administratiekosten | 337 | 410 |
Netto rentekosten (baten) | -597 | -356 |
Totaal | -204 | 115 |
In het overzicht van de gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten zijn de volgende bedragen met betrekking tot de toegezegde pensioenregelingen opgenomen:
2015 | 2014 | |
herzien | ||
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Herberekening van de netto pensioenverplichting: | ||
Rendement op fondsbeleggingen (met uitzondering van die bedragen die zijn opgenomen in de netto rentekosten) | -264 | 7.711 |
Actuariële winsten en (verliezen) die ontstaan als gevolg van demografische veronderstellingen | -1.952 | 1.681 |
Actuariële winsten en (verliezen) die ontstaan als gevolg van veranderingen in financiële veronderstellingen | -237 | -9.798 |
Actuariële winsten en (verliezen) die ontstaan als gevolg van ervaringsaanpassingen | 595 | 5.517 |
Aanpassingen van de limiet voor opgenomen activa | 0 | 0 |
-1.858 | 5.111 | |
2015 | 2014 | |
herzien | ||
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Pensioenvordering | -20.186 | -19.763 |
Pensioenvoorzieningen | 6.170 | 6.621 |
Netto pensioenverplichting (vordering) | -14.016 | -13.142 |
De pensioenverplichtingen en de reële waarde van fondsbeleggingen zijn als volgt nader uit te splitsen:
Per 31 december 2014 | Engelse regeling | Overige | Totaal |
herzien | herzien | ||
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Contante waarde gefinancierde pensioenverplichting | 75.348 | 6.886 | 82.234 |
Af: Reële waarde fondsbeleggingen | -95.111 | -6.971 | -102.082 |
Tekort/ (overschot) | -19.763 | -85 | -19.848 |
Contante waarde niet-gefinancierde pensioenverplichtingen | 0 | 6.706 | 6.706 |
Fondsstatus | -19.763 | 6.621 | -13.142 |
Limiet voor opgenomen activa | 0 | 0 | 0 |
Netto pensioenverplichting (vordering) per 31 december 2014 | -19.763 | 6.621 | -13.142 |
Per 31 december 2015 | Engelse regeling | Overige | Totaal |
Contante waarde gefinancierde pensioenverplichting | 78.220 | 6.072 | 84.292 |
Af: Reële waarde fondsbeleggingen | -98.406 | -6.261 | -104.667 |
Tekort/ (overschot) | -20.186 | -189 | -20.375 |
Contante waarde niet-gefinancierde pensioenverplichtingen | 0 | 6.359 | 6.359 |
Fondsstatus | -20.186 | 6.170 | -14.016 |
Contante waarde niet-gefinancierde pensioenverplichtingen | 0 | 0 | |
Netto pensioenverplichting (vordering) per 31 december 2015 | -20.186 | 6.170 | -14.016 |
Engelse regeling | Overige | Totaal | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Stand per 1 januari 2014 | 70.444 | 12.132 | 82.576 |
Huidige servicekosten | 0 | 61 | 61 |
Rentekosten | 3.211 | 445 | 3.656 |
Actuariële (winsten) en verliezen die ontstaan als gevolg van demografische veronderstellingen | -1.681 | -116 | -1.797 |
Actuariële (winsten) en verliezen die ontstaan als gevolg van veranderingen in financiële veronderstellingen | 8.101 | 1.697 | 9.798 |
Actuariële (winsten) en verliezen die ontstaan als gevolg van ervaringsaanpassingen | -5.423 | 185 | -5.238 |
Valuta omrekeningsverschillen op buitenlandse pensioenregelingen | 4.321 | 267 | 4.588 |
Uitgekeerde bedragen | -3.625 | -1.079 | -4.704 |
Stand per 31 december 2014 | 75.348 | 13.592 | 88.940 |
Huidige servicekosten | 0 | 14 | 14 |
Rentekosten | 2.543 | 351 | 2.894 |
Actuariële (winsten) en verliezen die ontstaan als gevolg van demografische veronderstellingen | 1.952 | 75 | 2.027 |
Actuariële (winsten) en verliezen die ontstaan als gevolg van veranderingen in financiële veronderstellingen | 354 | -131 | 223 |
Actuariële (winsten) en verliezen die ontstaan als gevolg van ervaringsaanpassingen | -635 | 75 | -560 |
Valuta omrekeningsverschillen op buitenlandse pensioenregelingen | 4.697 | -298 | 4.399 |
Uitgekeerde bedragen | -6.039 | -1.247 | -7.286 |
Toegezegde pensioenverplichting per 31 december 2015 | 78.220 | 12.431 | 90.651 |
De mutatie in de reële waarde van de fondsbeleggingen is als volgt:
Engelse regeling | Overige | Totaal | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Stand per 1 januari 2014 | 81.622 | 6.626 | 88.248 |
Rente-opbrengsten | 3.759 | 284 | 4.043 |
Herberekeningswinst (verlies): | |||
Rendement op fondsbeleggingen (exclusief bedragen die zijn opgenomen in de netto rentekosten) | 7.456 | 410 | 7.866 |
Werkgeversbijdragen | 1.232 | 337 | 1.569 |
Administratiekosten | -339 | -63 | -402 |
Valuta omrekeningsverschillen op buitenlandse pensioenregelingen | 5.006 | 216 | 5.222 |
Uitgekeerde bedragen | -3.625 | -839 | -4.464 |
Stand per 31 december 2014 | 95.111 | 6.971 | 102.082 |
Rente-opbrengsten | 3.246 | 244 | 3.490 |
Herberekeningswinst (verlies): | |||
Rendement op fondsbeleggingen (exclusief bedragen die zijn opgenomen in de netto rentekosten) | -194 | 115 | -79 |
Werkgeversbijdragen | 623 | 436 | 1.059 |
Administratiekosten | -271 | -156 | -427 |
Valuta omrekeningsverschillen op buitenlandse pensioenregelingen | 5.930 | -361 | 5.569 |
Uitgekeerde bedragen | -6.039 | -988 | -7.027 |
Reële waarde van de fondsbeleggingen per 31 december 2015 | 98.406 | 6.261 | 104.667 |
De reële waarde van de fondsbeleggingen is als volgt:
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Liquide middelen | 6.370 | 1.301 |
Aandelengerelateerde beleggingen | ||
Obligatiefondsen die aandelengerelateerd zijn | 0 | 25.558 |
Gediversificeerde groeifondsen | 25.030 | 19.287 |
Absoluut rendementsobligaties | 17.913 | 17.153 |
Overige effecten | 312 | 4.261 |
Subtotaal aandelengerelateerde beleggingen | 43.255 | 66.259 |
Waardeschuldpapieren | ||
Aan de index gerelateerde Britse staatsobligaties | 41.896 | 20.581 |
Obligaties in vastgoed | 12.932 | 11.778 |
Overige obligaties | 94 | 2.061 |
Subtotaal waardeschuldpapieren | 54.922 | 34.420 |
Overig | 120 | 102 |
Totaal | 104.667 | 102.082 |
De reële waarden van bovengenoemde aandelengerelateerde beleggingen en waardeschuldpapieren worden vastgesteld op basis van genoteerde marktprijzen in actieve markten. Het werkelijk behaalde rendement op fonds- beleggingen was € 3,4 miljoen in 2015 (2014: € 11,9 miljoen).
De gemiddelde looptijd van de pensioenverplichting is 16 jaar per 31 december 2015 (2014: 16 jaar). Significante actuariële veronderstellingen bij de bepaling van de pensioenverplichting zijn de disconteringsvoet en de verwachte salarisstijging. De onderstaande gevoeligheidsanalyses zijn bepaald op basis van redelijkerwijs mogelijke veranderingen van de betreffende veronderstellingen per jaareinde. De analyse laat de onderlinge afhankelijkheid buiten beschouwing:
- indien de disconteringsvoet 1% hoger is, zal de pensioenverplichting met € 9,4 miljoen afnemen (2014: € 10,3 miljoen);
- indien de disconteringsvoet 1% lager is, zal de pensioenverplichting met € 15,2 miljoen toenemen (2014: € 10,0 miljoen);
- indien de verwachte salarisstijging met 1% toeneemt, zal de pensioenverplichting met € 2,2 miljoen toenemen (2014: € 5,7 miljoen);
- indien de verwachte salarisstijging met 1% afneemt, zal de pensioenverplichting met € 4,6 miljoen afnemen (2014: € 5,7 miljoen).
De gevoeligheidsanalyses zijn per jaareinde opgesteld met behulp van dezelfde methoden als de pensioenverplichting in de balans. De gevoeligheidsanalyses zijn wellicht niet representatief voor de werkelijke verandering in de pensioenverplichting. Het is namelijk onwaarschijnlijk dat de veranderingen in veronderstellingen geïsoleerd plaats zullen vinden, omdat een aantal van de veronderstellingen met elkaar samenhangen.
De onderneming heeft bedrijfsgebouwen en terreinen als onderpand aan de trustees van het Engelse pensioenfonds verstrekt, zoals toegelicht onder toelichting 9. Materiële vaste activa. Daarnaast heeft de onderneming aan de trustees een groepsgarantie verstrekt, waarbij in het geval van een faillissement van de Engelse dochtermaatschappij, Accell Group garant staat voor eventuele tekorten in de Engelse pensioenregeling tot een maximum van £ 8,7 miljoen.
In 2016 zal Accell Group naar verwachting een bedrag van € 0,9 miljoen inzake alle toegezegde pensioenregelingen als bijdrage betalen.
Toegezegde bijdrageregelingen
Bedrijfstakpensioenfonds
De onderneming heeft circa 525 werknemers in Nederland, die deelnemen aan de regeling van het bedrijfstak- pensioenfonds Metalektro, vastgesteld in overeenstemming met de CAO van de bedrijfstak waarin Accell Group werkzaam is. Deze CAO heeft geen einddatum. Het bedrijfstakpensioenfonds heeft ongeveer 1.250 deelnemende bedrijven en 144.000 deelnemers die bijdragen aan de regeling. De bijdrage van Accell Group aan de regeling van het bedrijfstakpensioenfonds is minder dan 1,0% van het totaal van de bijdragen aan de regeling. De regeling beheerst haar risico’s op een wereldwijde basis, en niet op bedrijfs- of werknemersniveau, en is onderworpen aan Nederlandse wetgeving.
De Nederlandse Pensioenwet schrijft voor dat een bedrijfstakpensioenfonds haar regeling dient te monitoren op basis van specifieke criteria, waaronder de dekkingsgraad van de fondsbeleggingen ten opzichte van de pensioen- verplichtingen. Deze dekkingsgraad dient hoger te zijn dan 104,3%. Iedere onderneming die deelneemt aan een regeling van een Nederlands bedrijfstakpensioenfonds betaalt een premie die berekend wordt als percentage van het pensioengevend salaris, waarbij iedere onderneming hetzelfde percentage bijdraagt. De premie kan jaarlijks fluctueren gebaseerd op de dekkingsgraad van het bedrijfstakpensioenfonds. De pensioenrechten van iedere werknemer zijn gebaseerd op het gemiddelde salaris van de werknemer tijdens het dienstverband.
De dekkingsgraad van het bedrijfstakpensioenfonds is gedaald tot 97,7% per 31 december 2015 (31 december 2014: 102,0%). Als gevolg van de lage dekkingsgraad heeft Metalektro een herstelplan ingediend bij De Nederlandsche Bank, die toezicht houdt op alle pensioenfondsen in Nederland. Door de lage dekkingsgraad en als gevolg van de verplichtingen vanuit het herstelplan is de pensioenpremie 26,6% in 2015 (2014: 27,1%). De dekkingsgraad wordt berekend door de fondsbeleggingen te delen door de pensioenverplichting en is gebaseerd op de werkelijke marktrente.
Het bedrijfstakpensioenfonds heeft de onderneming geïnformeerd dat de regeling kwalificeert als een toegezegde bijdrageregeling. Zij geeft als reden hiervoor dat de aangesloten ondernemingen slechts een plicht hebben tot het betalen van de jaarlijks verschuldigde pensioenpremies. Er bestaat voor de aangesloten ondernemingen geen enkele verplichting om eventuele tekorten in het fonds aan te zuiveren. Evenmin bestaat er enige aanspraak op mogelijk aanwezige overschotten. Dienovereenkomstig verwerkt Accell Group deze regeling als toegezegde bijdrageregeling in de jaarrekening. De pensioenkosten van het bedrijfstakpensioenfonds zijn voor Accell Group voor iedere periode gelijk aan de te betalen pensioenpremie voor die periode.
Overige toegezegde bijdrageregelingen
De werknemers van de buitenlandse dochterondernemingen zijn over het algemeen aangesloten bij een door de lokale overheid uitgevoerde pensioenregeling. De dochterondernemingen zijn alleen verplicht een bepaald percentage van de salariskosten aan de lokale pensioenbeheerder af te dragen.
In 2015 is een last van € 5,3 miljoen uit hoofde van toegezegde bijdrageregelingen in de jaarrekening verantwoord.19. Uitgestelde belastingen
De uitgestelde belastingen zijn als volgt samengesteld:
2015 | 2014 | |
herzien | ||
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Uitgestelde belastingvorderingen | 6.653 | 7.410 |
Uitgestelde belastingverplichtingen | 9.560 | 12.721 |
Saldo uitgestelde belastingen | -2.907 | -5.311 |
Het verloop van de actieve en passieve belastinglatenties is als volgt:
Compensabele verliezen deelnemingen | Herwaardering materiële vaste activa | Financiële instrumenten | Merkwaardering | Overige belasting- latenties | Totaal | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Herziene stand 1 januari 2014 | 8.390 | -1.778 | 2.895 | -5.943 | -4.388 | -824 |
Mutatie a.g.v. acquisities | 9 | 0 | 0 | -840 | -11 | -842 |
Mutatie via overige gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten | 0 | 0 | -3.635 | 0 | -1.051 | -4.686 |
Mutatie via resultaat | -1.620 | -35 | 0 | 358 | 1.722 | 425 |
Mutatie a.g.v. aanpassing belastingtarief | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Transfer van/naar current tax | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Valuta omrekeningsverschillen | 631 | 20 | 0 | -63 | 28 | 616 |
Herziene stand 31 december 2014 | 7.410 | -1.793 | -740 | -6.488 | -3.700 | -5.311 |
Mutatie a.g.v. acquisities | 0 | 0 | 0 | 0 | -100 | -100 |
Mutatie via overige gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten | 0 | 0 | 380 | 0 | 622 | 1.002 |
Mutatie via resultaat | -1.829 | 18 | 0 | 254 | 2.397 | 840 |
Mutatie a.g.v. aanpassing belastingtarief | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Transfer van/naar current tax | 678 | 0 | 0 | 0 | 0 | 678 |
Valuta omrekeningsverschillen | 394 | -12 | 0 | -208 | -190 | -16 |
Stand 31 december 2015 | 6.653 | -1.787 | -360 | -6.442 | -971 | -2.907 |
Voor de waardering van uitgestelde belastingvorderingen wordt meegenomen of het waarschijnlijk is dat een deel of alle uitgestelde belastingvorderingen worden gerealiseerd. De uiteindelijke realisering van de uitgestelde belastingvorderingen is afhankelijk van het genereren van belastbaar inkomen in de periode waarin de belastingvorderingen gerealiseerd mogen worden en het genereren van uitgestelde belastingschulden als gevolg van tijdelijke verschillen.
Bij de beoordeling van het genereren van belastbaar inkomen in de periode waarin de belastingvorderingen gerealiseerd kunnen worden is gebruik gemaakt van fiscale planningsmogelijkheden. Voor de compensabele verliezen in Noord-Amerika geldt dat deze in 2015 niet verder zijn opgewaardeerd. De compensabele verliezen van Tunturi-Hellberg Oy Ltd zullen naar verwachting worden gerealiseerd binnen de termijn die loopt tot en met 2022.
Accell Group heeft bij enkele deelnemingen onvoldoende zekerheid dat de toekomstige belastingwinsten beschikbaar komen om compensabele verliezen van € 63,8 miljoen (2014: € 49,7 miljoen) te compenseren. Daarom zijn voor deze verliezen geen uitgestelde belastingvorderingen opgenomen. De compensabele verliezen zijn grotendeels ontstaan bij Raleigh en bij de overname op nihil gewaardeerd.
Accell Group en haar 100% Nederlandse dochterondernemingen vormen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting.
20. Voorzieningen
Langlopend | Kortlopend | |||
31-12-15 | 31-12-14 | 31-12-15 | 31-12-14 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Uitgestelde beloningen | 2.420 | 2.102 | 57 | 96 |
Garantieverplichtingen | 2.784 | 2.928 | 4.526 | 3.381 |
Overige voorzieningen | 1.402 | 866 | 1.354 | 2.218 |
6.606 | 5.896 | 5.937 | 5.695 | |
Het verloop van der voorzieningen is als volgt:
Uitgestelde beloningen | Garantie-verplichtingen | Overige voorzieningen | Totaal | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Stand per 1 januari 2015 | 2.198 | 6.309 | 3.084 | 11.591 |
Verbruik van de voorziening | -62 | -444 | -1.542 | -2.048 |
Dotatie aan de voorziening | 456 | 1.627 | 1.314 | 3.397 |
Vrijval van de voorziening | -12 | -224 | -101 | -337 |
Valuta omrekeningsverschillen | -103 | 42 | 1 | -60 |
Stand per 31 december 2015 | 2.477 | 7.310 | 2.756 | 12.543 |
De uitgestelde beloningen betreffen de voorzieningen voor toekomstige jubileumuitkeringen en uitbetalingen bij uitdiensttreding in sommige landen. De voorziening is gebaseerd op de contractuele verplichtingen en veronderstellingen met betrekking tot kans van sterfte en uitdiensttreding. De voorziening voor garantieverplichtingen wordt opgenomen voor de kosten die naar verwachting voortvloeien uit per balansdatum lopende garantieverplichtingen uit hoofde van geleverde goederen en diensten. De voorziening is gebaseerd op schattingen aan de hand van historische garantiegegevens.
De voorziening voor uitgestelde beloningen en garantieverplichtingen zullen naar verwachting een looptijd hebben tussen de 1 en 5 jaar. De overige voorzieningen betreffen met name de resterende voorzieningen voor de reorganisatie van de activiteiten in Nederland en Noord-Amerika en een voorziening die verband houdt met opgenomen voorzieningen bij acquisities. Deze voorzieningen zijn over het algemeen kortlopend.
21. Uitgestelde opbrengsten
Langlopend | Kortlopend | |||
31-12-15 | 31-12-14 | 31-12-15 | 31-12-14 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Uitgestelde opbrengsten | 2.005 | 2.560 | 910 | 550 |
Uitgestelde opbrengsten betreffen ontvangsten uit hoofde van extra garantieaanspraken die in de komende vijf jaar gerealiseerd zullen worden.
22. Financiële instrumenten en risicobeheer
Categorieën financiële instrumenten in de balans per 31 december:
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Activa | ||
tegen geamortiseerde kostprijs | ||
langlopende vorderingen | 0 | 2.183 |
handelsvorderingen en overige vorderingen | 156.022 | 151.854 |
liquide middelen | 14.236 | 13.529 |
tegen reële waarde middels kasstroomafdekking | ||
overige financiële instrumenten | 6.048 | 6.039 |
Passiva | ||
tegen geamortiseerde kostprijs | ||
rentedragende verplichtingen | 155.242 | 165.836 |
handelsschulden en overige schulden | 155.361 | 124.231 |
tegen reële waarde middels kasstroomafdekking | ||
overige financiële instrumenten | 3.209 | 4.385 |
De reële waarde van de overige financiële instrumenten wordt bepaald op basis van andere input dan genoteerde koersen/prijzen die waarneembaar zijn (level 2). Bij deze bepaling wordt gebruik gemaakt van algemeen geaccepteerde waarderingsmodellen. De hiermee vastgestelde waarde is gelijk aan de prijs waartegen het derivaat op een transparante markt vervreemd kan worden.
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Valutaderivaten - cashflow hedging | 6.048 | 6.039 |
Rentederivaten - cashflow hedging | -3.209 | -4.385 |
2.839 | 1.654 | |
Financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen reële waarde gebruik makend van de contante waarde van het kasstromenmodel. Dit waarderingsmodel gaat uit van de contante waarde van de verwachte betaling, contant gemaakt met behulp van een voor ('counterparty') risico's gecorrigeerde disconteringsvoet. Voor de waardering is gebruik gemaakt van waarneembare gegevens verkregen van externe partijen.
In 2015 is, uit hoofde van de reële waardeaanpassingen van instrumenten ter afdekking van valuta- en rentefluctuaties met betrekking tot toekomstige kasstromen, € 1,2 miljoen ten gunste van de hedging reserve verantwoord. Van kasstroomafdekkingen van renterisico’s wordt verwacht dat de onderliggende kasstromen plaatsvinden op het moment dat de rente verschuldigd is van de leningen met een 1- of 3-maands variabele rente. De kasstroomafdekkingen van de valuta- en rentederivaten zijn in 2015 als effectief beoordeeld.
Verloop van de hedging reserve:
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Stand per 1 januari | 2.315 | -9.047 |
bedrag opgenomen in eigen vermogen | 6.744 | 9.455 |
bedrag opgenomen in kostprijs voorraden | -9.120 | 844 |
bedrag opgenomen in rentelasten | 1.140 | 1.063 |
Stand per 31 december | 1.079 | 2.315 |
Valutaderivaten
De valutaderivaten die per balansdatum zijn opgenomen worden gedurende het jaar 2015 geëffectueerd. De per balansdatum openstaande valutaderivaten zijn als volgt te specificeren:
Contractwaarde | Reële waarde | ||||
2015 | 2014 | 2015 | 2014 | ||
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | ||
Valutaderivaat | Valuta | ||||
Put | USD | 126.267 | 40.538 | 5.376 | 5.513 |
Call | USD | 0 | 0 | 0 | 0 |
Put | JPY | 27.631 | 21.087 | 1.086 | -626 |
Call | JPY | 0 | 0 | 0 | 0 |
Put | CNY | 7.317 | 9.526 | -76 | 802 |
Call | CNY | 0 | 0 | 0 | 0 |
Put | TWD | 10.128 | 4.192 | -305 | 338 |
Call | TWD | 0 | 0 | 0 | 0 |
Put | GBP | 0 | 0 | 0 | 0 |
Call | GBP | 3.600 | 0 | 118 | 0 |
Put | TRY | 2.950 | 1.300 | -85 | 12 |
Call | TRY | 0 | 0 | 0 | 0 |
Put | SEK | 0 | 0 | 0 | 0 |
Call | SEK | 3.870 | 0 | -66 | 0 |
6.048 | 6.039 | ||||
Rentederivaten
Accell Group heeft renteswaps afgesloten om de variabele rente op de leningen om te zetten naar een vaste rente. In 2008 en 2013 zijn renteswaps afgesloten, met respectievelijk een looptijd van 10 en 5 jaar, om de renterisico’s van de langlopende leningen te beheersen.
De per balansdatum openstaande rentederivaten zijn als volgt te specificeren:
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Contractwaarde | -2.353 | -3.405 |
Reële waarde | -3.209 | -4.385 |
Het beleid van Accell Group ten aanzien van financierings-, liquiditeits-, krediet- en marktrisico’s (valuta en rente) is hieronder toegelicht.
Beheersing van financieringsrisico’s
De onderneming voert een financieringsbeleid waarbij de continuïteit van Accell Group voorop staat. Bij de beheersing van het kapitaal wordt hiermee rekening gehouden. Als gevolg van de groei van de onderneming in de afgelopen jaren heeft Accell Group in 2012 besloten om de financieringsstructuur te harmoniseren. Dit heeft geleid tot een volledige herfinanciering van de onderneming in 2013. Hierbij is het uitgangspunt geweest om een goede balans te vinden tussen lange termijn groepsfinanciering en de sterk schommelende seizoensfinanciering van het werkkapitaal. De financieringsovereenkomst vereist dat Accell Group op kwartaalbasis aan de door de kredietverstrekkers gestelde ratio’s voldoet; in 2015 is aan alle financiële convenanten voldaan.
De solvabiliteit op basis van het groepsvermogen bedraagt per 31 december 2015 41,9% (per 31 december 2014: 44,5%). Zoals onder de valuta- en renterisico’s is toegelicht, heeft de mutatie in de hedging reserve een effect op de solvabiliteit per jaareinde. Accell Group heeft geen invloed op de waardeontwikkeling van de hieraan ten grondslag liggende afgeleide financiële instrumenten.
Liquiditeitsrisico
Met betrekking tot de beheersing van het liquiditeitsrisico houdt Accell Group rekenschap met het sterk seizoensmatige karakter van de activiteiten. Bij de financiering van de groep wordt er derhalve een onderscheid gemaakt tussen lange termijn (kern)financiering en het seizoenskrediet. In de financieringsovereenkomst zijn financiële convenanten op kwartaalbasis opgenomen bestaande uit:
- term loan/EBITDA ratio (schuldratio) per ultimo 2016 kleiner dan 2,25;
- solvabiliteitsratio groter dan 30% per ultimo 2016 (waarbij het eigen vermogen en het balanstotaal per ultimo worden gecorrigeerd voor o.a. immateriële vaste activa en de bijbehorende latente belastingen);
- rentedekking groter dan 5,5 per ultimo 2016;
- met betrekking tot het seizoenskrediet mag het actuele gebruik niet meer bedragen dan de laagste van:
- de som van:
- de hoogste van 50% van de boekwaarde van de kwalificerende voorraden verminderd met de totale handelscrediteuren van de Group en nul; én
- 55% van de boekwaarde van de kwalificerende handelsdebiteuren; én
- het totaal van de verplichtingen van de C en D faciliteiten.
Ultimo boekjaar 2015 heeft Accell Group een totaal aan aangetrokken leningen en bankkrediet van € 214,2 miljoen; hiervan heeft 28% een langlopend karakter. Naast het bankkrediet heeft de groep per ultimo boekjaar nog € 185,2 miljoen aan overige kortlopende verplichtingen.
In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van het totaal aan financiële verplichtingen inclusief de geschatte rentebetalingen op langlopende leningen.
Boekwaarde | Contractuele kasstromen | < 1jr | 1- 5 jr | > 5jr | |
€ miljoen | € miljoen | € miljoen | € miljoen | € miljoen | |
Langlopende verplichtingen | 78,2 | 107,9 | 16,0 | 76,1 | 15,8 |
Kortlopende verplichtingen | 327,8 | 323,7 | 323,7 | - | - |
Kredietrisico
Bij de activiteiten van Accell Group is sprake van een verschillend kredietrisico. Het maximum kredietrisico is gelijk aan de balanswaarde van de handelsvorderingen en de overige vorderingen. De risico’s zijn beperkt doordat in 2015 individuele Europese debiteuren met een verwacht openstaand saldo groter dan € 0,1 miljoen veelal verzekerd zijn bij een kredietverzekeringsmaatschappij. Vanaf 2016 zijn een aantal Amerikaanse debiteuren op dezelfde wijze verzekerd. Er zijn geen zekerheden of garanties ontvangen ter afdekking van het kredietrisico, anders dan in veel gevallen de eigendomsvoorbehouden bij de levering van goederen. Bij de verkoop van fietsen en fietsonderdelen vindt verkoop plaats aan een breed netwerk van fietsspeciaalzaken, waarmee veelal reeds jarenlang zaken wordt gedaan. In het kredietbeleid is onder andere vastgelegd dat bij acceptatie van grote afnemers, de kredietwaardigheid van deze potentiële afnemer zowel intern als extern moet worden getoetst en tevens wordt een kredietlimiet vastgesteld.
Binnen Accell Group is geen sprake van een significante concentratie van kredietrisico’s, omdat er sprake is van een groot aantal afnemers. Er zijn geen afnemers die 10% of meer bijdragen aan de omzet.
De kredietrisico’s worden voortdurend bewaakt. Openstaande vorderingen na vervaldatum worden ultimo boekjaar individueel beoordeeld, leidend tot een onderbouwing voor de voorziening voor bijzondere waardevermindering van vorderingen.
Bij een totaal aan openstaande handelsvorderingen van € 142,5 miljoen, is de voorziening voor waardevermindering € 8,0 miljoen; in 2015 is de feitelijke uitval € 1,6 miljoen (2014: € 1,7 miljoen).
Marktrisico
Het marktrisico omvat valuta- en renterisico’s. Accell Group gebruikt verschillende instrumenten om valuta- en renterisico’s af te dekken, die voortvloeien uit de bedrijfs-, financierings- en investeringsactiviteiten. De treasury- activiteiten van Accell Group zijn gecentraliseerd en worden verricht in overeenstemming met de doelstellingen en regels die door Accell Group zijn vastgelegd. Het is het beleid van de vennootschap om alleen instrumenten aan te houden waarvoor een reële commerciële basis (transacties en verplichtingen) aanwezig is. De valuta- en renterisico’s van Accell Group zijn gedurende het jaar niet gewijzigd. Bovendien is de manier waarop Accell Group met deze risico’s omgaat, gedurende het boekjaar niet gewijzigd.
Beheersing valutarisico’s
Gezien het internationale karakter van de activiteiten loopt Accell Group risico’s bij aan- en verkopen in vreemde valuta. Dit betreft met name Amerikaanse dollars (USD), Japanse yen (JPY), Taiwanese dollars (TWD), Britse ponden (GBP), Canadese dollars (CAD), Turkse lira (TRY), Zweedse kronen (SEK), Hongaarse forint (HUF), Zwitserse franken (CHF) en Chinese Renminbi (CNY). Het beleid van Accell Group is erop gericht om de blootstelling aan alle significante valutarisico’s te beheersen, voornamelijk de verwachte inkopen in USD, JPY, CNY en TWD, door de valutarisico’s voor aanvang van ieder seizoen voor een belangrijk deel af te dekken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van valutatermijncontracten, -swaps en/of -opties.
In verband met de afgesloten cashflow hedge transacties worden niet gerealiseerde resultaten op de derivaten tijdelijk in de hedging reserve van het eigen vermogen verwerkt. De cashflow hedge transacties zijn in 2015 effectief geweest. De hedging reserve muteert als gevolg van de waarde-ontwikkeling van de afgesloten valutaderivaten en renteswaps. Op deze waarde-ontwikkeling kan Accell Group geen invloed uitoefenen.
Wanneer de EUR/USD-koers en de EUR/JPY-koers 1% zouden afwijken van de huidige eindejaarskoers, zou dit leiden tot een mutatie in de waardering van de hedge-instrumenten van respectievelijk circa € 1,3 miljoen en circa € 0,3 miljoen in de hedging reserve van het eigen vermogen. Door het indekken van toekomstige cashflows en de toepassing van cashflow hedging wordt het eigen vermogen beïnvloed door de waarde-ontwikkeling van de hieraan ten grondslag liggende derivaten.
Alle afgeleide financiële instrumenten zijn afgesloten met ABN-AMRO Bank, Deutsche Bank, ING Bank, Rabobank of HSBC. Zolang de reële waarde van de afgeleide financiële instrumenten positief is en deze nog niet zijn afgewikkeld, loopt de vennootschap kredietrisico op deze banken. Vanwege de goede kredietwaardigheid van deze banken wordt dit risico aanvaardbaar geacht.
Beheersing renterisico’s
Per 31 december 2015 is de variabele rente op alle langlopende rentedragende schulden afgedekt middels rente- swaps. Deze instrumenten zijn algemeen beschikbaar en worden niet als gespecialiseerd of bijzonder risicovol beschouwd.
Per 31 december 2015 is de looptijd van 28% van de rentedragende leningen langer dan één jaar. Een stijging of daling van honderd basispunten in de marktrente geldend voor kort bankkrediet zou hebben geleid tot een daling respectievelijk stijging van de winst voor belastingen met circa € 1,3 miljoen.
23. Bedrijfscombinaties
In januari 2015 is 100% van de aandelen in Cycle Service Nordic ApS ("CSN") te Odense, Denemarken verworven. CSN is een distributeur van fietsonderdelen en -accessoires in Scandinavië. Het bedrijf heeft 40 medewerkers. De cijfers van CSN zijn vanaf 1 januari 2015 meegeconsolideerd.
Reële waarde opgenomen bij overname | Reële waarde- aanpassingen | Boekwaarden | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Vaste activa | 292 | 0 | 292 |
Overige activa | 6.552 | 447 | 6.105 |
Liquide middelen | 228 | 0 | 228 |
Overige schulden en overnameverplichtingen | -6.046 | -1.177 | -4.869 |
1.026 | |||
Goodwill | 1.021 | ||
Liquide middelen verkregen | -228 | ||
Netto-investeringskasstroom verwerving van dochteronderneming | 1.819 | ||
CSN is verworven om de uitbreiding van de activiteiten op het gebied van fietsonderdelen en -accessoires voort te zetten. Het overnamebedrag voor de acquisities behelst effectief een premie voor verwachte synergie, groei van omzet en de gezamenlijke kennis van het personeel. Deze aspecten van de overname kunnen niet betrouwbaar worden gewaardeerd en niet afzonderlijk van het goodwill bedrag worden opgenomen. De betaalde goodwill is fiscaal niet aftrekbaar. De overige activa bestaan uit handelsvorderingen en overige vorderingen. CSN heeft in de periode van consolidatiedatum tot balansdatum € 14,5 miljoen aan de omzet bijgedragen. De bijdrage aan de nettowinst in het boekjaar 2015 is € 0,6 miljoen. De aan de acquisities gerelateerde kosten (externe juridische en due-diligence kosten) waren nihil.
24. Dividend
Het dividend over het boekjaar 2014 is tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 23 april 2015 vastgesteld op € 0,61 per aandeel dan wel een dividend in aandelen. Na afloop van de keuzeperiode bleek dat 43% van de aandeelhouders heeft gekozen voor stockdividend. Per 20 mei 2015 is € 8.654.000 aan contant dividend uitbetaald en zijn 398.702 aandelen uitgegeven en aan het uitstaande aandelenkapitaal toegevoegd.
Met betrekking tot het huidige boekjaar stelt de Raad van Bestuur voor om aan de aandeelhouders een keuze- dividend van € 0,72 per aandeel ter beschikking te stellen. Dit dividendvoorstel dient nog te worden goedgekeurd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 26 april 2016 en is nog niet als schuld in deze jaarrekening verantwoord.
25. Niet in de balans opgenomen verplichtingen
Operationele lease-, huur- en overige verplichtingen
De vennootschap heeft financiële verplichtingen uit hoofde van langlopende verbintenissen, voortvloeiend uit leaseovereenkomsten inzake IT-apparatuur en auto’s en overige verplichtingen. De totale leaseverplichting bedraagt nominaal circa € 3,1 miljoen per jaar en heeft een resterende looptijd van gemiddeld 2,3 jaar, de totale overige verplichting bedraagt € 3,8 miljoen en heeft een resterende looptijd van gemiddeld 1,1 jaar. Daarnaast heeft de vennootschap financiële verplichtingen uit hoofde van langlopende huurcontracten. De verplichting bedraagt nominaal circa € 7,4 miljoen per jaar en heeft een resterende looptijd van gemiddeld 4,0 jaar.
2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Binnen één jaar | 4.913 | 1.020 |
In de periode van twee tot en met vijf jaar | 16.856 | 17.106 |
Na vijf jaar | 19.697 | 14.084 |
41.466 | 32.210 | |
26. Transacties tussen verbonden partijen
Onderlinge transacties en balanssaldi tussen Accell Group en haar minderheidsdeelnemingen zijn niet in de consolidatie geëlimineerd.
Transacties uit hoofde van levering van goederen
De transacties van groepsmaatschappijen aan verbonden partijen zijn hieronder weergegeven:
Verkoop van goederen | Inkoop van goederen | |||
2015 | 2014 | 2015 | 2014 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Atala SpA | 3.585 | 4.764 | 1.541 | 1.721 |
von Backhaus ApS | 1.175 | 1.149 | 0 | 0 |
De prijzen van transacties tussen verbonden partijen worden op een zakelijke, objectieve grondslag bepaald.
Er is sprake van de volgende openstaande saldi ultimo boekjaar:
Bedragen te vorderen van verbonden partijen | Bedragen te betalen aan verbonden partijen | |||
31-12-15 | 31-12-14 | 31-12-15 | 31-12-14 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Atala SpA | 541 | 1.672 | 247 | 19 |
von Backhaus ApS | 260 | 193 | 0 | 0 |
De openstaande bedragen zijn niet voorzien en de afwikkeling hiervan zal plaats vinden in liquide middelen. Er zijn geen garanties gegeven of ontvangen. Verder zijn er geen kosten gemaakt die samenhangen met oninbare of dubieuze vorderingen die zijn verschuldigd door verbonden partijen.
Leningen aan verbonden partijen
31-12-15 | 31-12-14 | |
€ x 1.000 | € x 1.000 | |
Leningen aan verbonden partijen | 828 | 2.308 |
Gedurende 2015 heeft Accell Group een bijzondere waardevermindering verantwoord ten bedrage van € 1,2 miljoen op een uitstaande lening aan Jalaccell OÜ (zie toelichting 12. Deelnemingen); de resterende € 0,8 miljoen wordt naar verwachting in 2016 ontvangen.
Overig
Voor een toelichting op het totaal van de bezoldiging voor Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen van
€ 2,7 miljoen wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige jaarrekening op bladzijde 164.
27. Kosten van de externe accountant
De totale kosten voor dienstverlening geleverd door Deloitte Accountants B.V. bestaan uit:
Deloitte Accountants B.V. | Overig Deloitte netwerk | Totaal Deloitte | Deloitte Accountants B.V. | Overig Deloitte netwerk | Totaal Deloitte | |
2015 | 2014 | |||||
€ x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | € x 1.000 | |
Onderzoek van de jaarrekening | 389 | 277 | 666 | 268 | 239 | 507 |
Andere controleopdrachten | 28 | 129 | 157 | 20 | 147 | 167 |
Adviesdiensten op fiscaal terrein | 0 | 14 | 14 | 0 | 14 | 14 |
Andere niet-controlediensten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
417 | 420 | 837 | 288 | 400 | 688 | |